Turističke destinacije
MINERALNA VODA,
ISTORIJA I MERMER
U podnožju planina Bukulja i Venčac, na oko 255 m nadmorske visine, 76 km udaljen od Beograda, smešten je grad Aranđelovac u čijem srcu je Bukovička banja. Nekada je ova teritorija pripadala selu Vrbica, u kome je knez Miloš Obrenović često koristio blagodeti mineralne vode. Njome je još 1811. godine zdravlje krepio Dositej Obradović, a budući da je i kneginji Ljubici prijala mineralna voda iz Bukovika, knez Miloš daje nalog Emerihu Lindenmajeru, doktoru vojnog štaba i načelniku državnog saniteta, da počne sa ispitivanjem. Dobijene nalaze potvđuje laboratorija u Beču i voda postaje i zvanično lekovita. 1858. godine knez Miloš podiže crkvu pokajnicu posvećenu Svetom Arhangelu Gavrilu i odlučuje da od dela sela Vrbica i dela sela Bukovik formira varoš kojoj daje ime Aranđelovac. Tako, uz njegovu pomoć, počinje razvoj banjskog turizma na ovom području. Mineralna voda, koja se još tada na lični zahtev kneza Miloša dopremala i koristila na dvoru, u prvoj deceniji ovog veka ručno je flaširana kao bukovička voda “Knjaz Miloš”, a tokom vremena, kao stona voda, nagrađena je brojnim međunarodnim priznanjima za kvalitet (1906. u Briselu, 1907. u Londonu, 1996. u Briselu i Varni).
Iako istorija ovog prostora seže još u praistoriju čiji se ostaci mogu videti u obližnjoj pećini Risovači i Narodnom muzeju Aranđelovca, koji čuva brojne eksponate iz oblasti paleontologije, arheologije, etnologije i istorije, kao svedočanstva materijalne i duhovne kulture na prostorima ovog dela Šumadije, sinonim Aranđelovca svakako je Bukovička banja, centar zdravstvenog turizma. Okružena je parkom koji se prostire na površini od preko 22 hektara. Zemljište za park kupljeno je još 1849. godine i tada su obeležene prve staze, zasađeno drveće, uređeni su izvori i kupatila Talpara i Đulara. Sedamdesetih godina 19. veka, za vreme vladavine kneza Mihaila Obrenovića, Bukovička banja postaje jedno od najbolje uređenih balneoturističkih naselja a “Staro zdanje”, najstariji sačuvan objekat u parku, primer arhitekture srpskog romantizma, počinje da se gradi kao letnja rezidencija dinastije i skupštinski dom. A kada je 1906. godine uveden takozvani “Šetni voz”, kojim su iz Topčidera svakog vikenda u sezoni Beograđani odlazili u Aranđelovac, bilo je jasno da je Bukovička banja postala najomiljenije mondensko sastajalište Srbije onog vremena.
Iako su se vremena promenila, te Bukovička banja više nije ono što je bila, ipak turisti imaju šta da vide i dožive. Aranđelovac ima dva Hrama Sv. Arhangela Gavrila – Jedan je podignut 1835. godine na temeljima srednjevekovne crkve iz 1480.godine, i u njemu je prota Atanasije Bukovički zakleo ustanike na vernost otadžbini, a drugi je podigao knez Miloš. Vredno je pogledati i crkve brvnare u Venčanima i Darosavi, kao i novosagrađeni Hram Sv. Apostola Petra i Pavla, jedan od najvećih u Šumadiji. Slobodarska tradicija ovog kraja ostavila je za sobom uspomenu na podizanje Prvog srpskog ustanka u selu Orašac, kada je započeto stvaranje moderne srpske države. Park pod Bukuljom, osim po paviljonu kneza Miloša i nekoliko izvora mineralne vode, danas je poznat i po najvećoj zbirci skulptura u slobodnom prostoru. Ova vajarska ostvarenja domaćih i inostranih umetnika uglavnom su nastala u okviru Međunarodnog simpozijuma “Beli Venčac”, koji je UNESKO svrstao u red najznačajnijih svetskih atrakcija u domenu likovne umetnosti, i manifestacije “Mermer i zvuci”.
Blagotvorna svojstva bukovičke mineralne vode, iako se više ne koriste u nekad lepim a sada oronulim zdanjima, i dalje su osnov lečenja u Specijalnoj bolnici “Bukovička banja”, ali su svoju novu upotrebnu vrednost našla u bazenima i Aqua parku savremenog hotela “Izvor”, trenutno nosioca razvoja turizma ovog kraja.
Malo li je…
15. februara 1804. godine, na Sretenje, u selu Orašac nadomak Aranđelovca odlučeno je o podizanju Prvog srpskog ustanka a Karađorđe Petrović je proglašen za vrhovnog vožda. U znak sećanja izgrađen je spomenički kompleks koji čine crkva Vaznesenja Gospodnjeg, Spomen škola i spomen česma u Marićevića jaruzi, muzej i skulptura Karađorđa.
Na ulazu u Aranđelovac je brdo Risovača sa istoimenom pećinom, među naučnicima poznatom pod nazivom “Podzemni muzej paleolita”. U njoj se nalaze rekonstrukcije praistorijskog lovca tipa neandertalca kao i figure životinja.
Do planine Bukulje (696 m) vode obeležene pešačke staze koje kreću iz banjskog parka. Na vrhu je osmatračnica (19 m) sa vidikovcem.
Venčac je planina (658 m) poznata po mermeru od kog su izrađene crkva Svetog Đorđa na Oplencu, Francuska ambasada u Beogradu i deo Bele kuće u Vašingtonu
U podnožju planine Bukulje je akumulaciono jezero Garaši, omiljeno je izletište građana Aranđelovca
15 km udaljena od Aranđelovca je Topola sa Memorijalnim kompleksom Karađorđevića na Oplencu
U Specijalnoj bolnici za rehabilitaciju “Bukovička banja”, na bazi lekovitosti mineralne vode, gline i klime, primenjuju se terapijske metode u lečenju oboljenja gastrointestinalnog i hepatobilijarnog sistema, bolesti respiratornog, kao i povrede i oboljenja lokomotornog sistema.
Rekreacioni deo čine bazen sa đakuzi kupkom i podvodnom masažom, sauna, hidrokinetički tuševi, tuš-masaža sa promenljivim pritiskom i temperaturom, blatne kupke i fitnes kabinet.
Hotelski i ugostiteljski kapaciteti su raznovrsni:
Hotel “Izvor”, Garni hotel “Kruna”, vile “Aleksandar”, “Vidikovac” i “Sokol”, konačište “Zlatni kotlić”, etno sela “Brestovi i Vizija” i “Karađorđev vajat”, kao i brojni objekti domaće radinosti i restorani
